مفهوم کاندوتل
همانطور که در مقاله تفاوت سازنده و توسعهگر بیان کردیم (میتوان لینک اون مقاله رو اینجا بگذاریم) در صنعت ساختمان، فعل ساخت و ساز ظاهر یک پروژه ساختمانی است و هدف از آن ایجاد یک بنا به منظور سکونت و زندگی خانوادگی و اجتماعی ساکنین است. متاسفانه در ایران این طرز فکر بسیار غریب و بعضاً نا آشنا است. عملاً در ایران سازندگان، صرفاً بساز بفروش هستند و کل کسب و کار آنان در انجام آیتمهای پروژه است و پس از ساخت و فروش از ساختمان، نه تنها هیچ مسوولیتی بر عهده نمیگیرند که حتی هیچ فکر و برنامهای برای فاز بعد از ساخت ندارند. این مهمتر و گسترده تر از خدمات پس از فروش و یا گارانتیهایی است که جدیداً توسط بعضی ازسازندگان به عنوان یک آپشن لوکس در بعضی از ساختمانها ارائه میشود.
مدل دیگری این مساله رو بررسی کنیم، آیا برای ساخت یک کارخانه خودرو می توان کل برنامه و مدیریت را صرفا معطوف به ساخت سولههای کارخانه و در نهایت نصب ماشین آلات کرد؟ آیا این فعالیتها باعث راهاندازی و موفقیت آن کارخانه تولید خودرو میشود؟ یا برای ساخت یک پتروشیمی، صرفاً ابنیه و تاسیسات تهیه و نصب گردند، آیا هدف از ساخت پتروشیمی فقط ساخت ابنیه و تاسیسات آن است؟ فرآیندهای بهرهبردای مثل تهیه مواد اولیه، فرآیندهای تولید و پس از آن محصولات حاصل از تولید پتروشیمی نباید فروخته شده و پول حاصل از آن دوباره در چرخه تولید مصرف شوند؟
حال هدف از ساخت یک ساختمان مسکونی یا شهرک مسکونی و یا یک مجتمع تجاری چیست؟ سادهلوحانه است که هدف را صرفا تامین مصالح و به کارگیری نیروی انسانی برای ساخت یک بنا بدانیم. برای هر بنایی میبایست قبل از شروع ساخت آن، هدف از ساخت آن تعریف شده و فرآیندهای مدیریت و راهبری این هدف، پس از مرحله ساخت از روز اول مشخص شوند. اساساً در دنیا علاوه بر علم مدیریت پروژه (که ناظر بر فرآیندهای زمان ساخت بنا است) علم مدیریت ساخته (Facility Management) نیز وجود داشته و در دنیا هر ساختمانی برای دوره بهرهبرداری آن نیز تعریف و برنامه دارد.
با توجه به مطالب ارائه شده، برای دوره بهرهبرداری یک مجتمع تجاری، شانزده کانسپت متفاوت را میتوان در نظر گرفت. برای یک هتل چهارده و برای یک ساختمان مسکونی، سه کانسپت بهرهبرداری زیر وجود دارد:
- آپارتمان (Apartment): در این کانسپت که در ایران بسیار رواج دارد، واحدهای ساختمان ساخته شده، به مالکین فروخته شده و مابقی فرایندهای بهرهبرداری بدون هیچ برنامه از پیش تعیین شدهای به مدیریت ساختمان سپرده میشود. وی موظف است با کمی مطالعه و مشورت و همچنین چندین ماه راهبری ساختمان، فرایندهای بهرهبرداری را شناسایی و هزینههای آنان را تعیین کند. قاعدتا چون برای این نوع ساختمان هیچگونه طرح مدونی از ابتدا اندیشیده نشده، هزینههای این فرآیندهای بهرهبرداری به صورت شارژ ساختمان بر عهده مالکین میافتد. تجربه نشان داده بسیاری از فرآیندهای ساختمان به دلیل عدم همکاری تعدادی از مالکین پس از چند سال از سیستم بهرهبرداری ساختمان حذف میشوند. تعطیلی استخرهای ساختمانهای مسکونی، عدم نگهداری و بازرسیهای دورهای تاسیسات ساختمان مگر در زمان خرابی، بخشی از این رویه است.
- کاندومینیوم (Condominium): در این نوع از ساختمانهای مسکونی، از ابتدا فرآیندهای بهرهبرداری و هزینههای مربوطه آن بررسی شده و در ساختمان، رویههای درآمدزایی از ابتدای طراحی ساختمان در نظر گرفته میشود، در این نوع ساختمانها، مالکین نیازی به پرداخت شارژ ماهیانه یا سالیانه نداشته و خود ساختمان، هزینههای بهرهبرداری را تامین میکند. طراحی و ساخت این نوع ساختمانها از عهده بساز بفروشان خارج بوده چراکه مدل کسب و کار این گروه، خروج کامل از ساختمان پس از اتمام دوره ساخت و فروش به مالکین میباشد. کاندومینیومها توسط توسعهگران (Developers) طراحی و ساخته میشوند. نگاه و تفکر یک توسعهگر مانند یک استراتژیست است که از روز اول به فکر فرآیندهای بهرهبرداری و بهکارگیری تدابیری برای تامین هزینههای دوران بهرهبرداری میباشد.
- کاندوتل (Condotel): این نوع ساختمانها که به آنها کاندوهتل (Condo Hotel) نیز گفته میشود، همانطور که از اسم آنان برداشت میشود، نوع خاصی از کاندومینیومها هستند که خدمات هتلینگ توسط مدیریت بهرهبردار به ساکنین ارائه میگردد. لازم به ذکر است این خدمات هتلینگ رایگان بوده و بر خلاف آنچه چندسالی است در ایران باب شده که بابت خدمات هتلینگ از ساکنین شارژ مضاعف گرفته میشود، توسعهگر کاندتل را از روز اول در زمان طراحی کانسپت مالی آن طوری طراحی میکند که این خدمات هتلینگ همانند خدمات بهرهبرداری ساختمان، به صورت رایگان به مالکین واحدها ارائه گردد.
(لینک) کاندوتل پارامونت